Châu Âu vẫn phụ thuộc vào khí đốt Nga và chưa thể cắt đứt hoàn toàn quan hệ này

Nga vẫn là nhà cung cấp khí đốt lớn cho châu Âu trong những năm qua (Ảnh: Reuters).

Năm ngoái, Nga đã xuất khẩu kỷ lục 33,6 triệu tấn khí tự nhiên hóa lỏng (LNG), hơn một nửa trong số đó được đưa vào thị trường EU, báo RBK trích dẫn dữ liệu từ công ty phân tích Kpler, đưa tin ngày 28/1.

Con số này tăng 4% so với kỷ lục trước đó là 32,9 triệu tấn vào năm 2022. Ngoài ra, Nga cũng đạt cột mốc mới vào tháng 12, xuất khẩu 3,25 triệu tấn LNG, mức tăng gần 14% so với tháng trước đó và cao hơn 1,3% so với mức kỷ lục trước đây vào tháng 12/2023.

Theo Kpler, phần lớn xuất khẩu LNG của Nga năm ngoái đến từ cơ sở Yamal LNG, với tổng khối lượng 21,1 triệu tấn, tăng 6% so với năm 2023. Trong khi đó, xuất khẩu từ cơ sở Sakhalin-2 giảm 3,1% xuống còn 9,9 triệu tấn. Đồng thời, các lô hàng từ Vysotsk - nơi có các nhà máy quy mô trung bình Gazprom LNG Portovaya và Kriogaz-Vysotsk - tăng 3,4% lên 2,31 triệu tấn.

Dữ liệu cũng cho thấy khoảng 186.000 tấn đã được xuất khẩu từ cảng Utrenny thuộc dự án Arctic LNG 2. Ngoài ra, Kpler xác định 135.000 tấn LNG Nga khác được xuất phát từ một cảng không xác định.

Báo cáo này phù hợp với tuyên bố trước đó của Phó Thủ tướng Nga Aleksandr Novak rằng đến cuối năm 2024, xuất khẩu LNG của nước này sẽ đạt khoảng 33 triệu tấn.

"Chúng tôi đang triển khai các dự án lớn… với các nhà máy mới đang được xây dựng. LNG đang được cung cấp cho cả các nước châu Âu và châu Á", ông Novak nhấn mạnh, đồng thời chỉ ra rằng thị trường LNG "cạnh tranh rất cao" và số lượng quốc gia mua nhiên liệu từ Nga là "đáng kể."

EU mua khoảng 17,4 triệu tấn, tương đương 52% tổng lượng xuất khẩu LNG của Nga vào năm 2024, tăng 4% so với năm 2023, theo báo cáo. Sự gia tăng nhập khẩu này cho thấy EU khó từ bỏ được năng lượng Nga dù đã nỗ lực để giảm phụ thuộc vào Moscos trong thời gian qua.

Pháp, Tây Ban Nha, Bỉ và Hà Lan là những khách hàng lớn nhất mua LNG của Nga trong khối EU vào năm ngoái, theo báo cáo.

Trong khi đó, khoảng 45% tổng lượng xuất khẩu, tương đương 15,2 triệu tấn, đã được chuyển đến các thị trường châu Á. Trung Quốc dẫn đầu khu vực với 7 triệu tấn nhập khẩu, tiếp theo là Nhật Bản với 5,7 triệu tấn.

EU từ lâu đã tuyên bố sẽ dừng sự phụ thuộc vào năng lượng của Nga, coi đây là một trong những ưu tiên chính sau khi xung đột ở Ukraine nổ ra vào tháng 2/2022.

Tuy nhiên, các dấu hiệu trong thời gian qua cho thấy, châu Âu gặp thách thức  để đoạn tuyệt với khí đốt Nga.  

Trong thời gian qua, các nước châu Âu đã nỗ lực tìm phương án thay thế khí đốt chảy qua đường ống do Nga cung cấp, trong đó có việc nhập khẩu LNG. Tuy nhiên, giá LNG nhập khẩu từ nước ngoài đắt hơn rất nhiều so với khí đốt tự nhiên được cung cấp qua đường ống từ Nga theo các hợp đồng dài hạn.

Không chỉ mua LNG từ Mỹ, châu Âu cũng mua LNG từ Nga trong thời gian qua, vì mặt hàng này không bị trừng phạt. Điều này gây ra nghịch lý khi châu Âu giảm mua khí đốt Nga qua đường ống, nhưng lại tăng nhập khẩu LNG từ Moscow vào năm ngoái. Điều đó cũng khiến châu Âu rơi vào tình huống phải chấp nhận mua khí đốt với giá đắt để đáp ứng nhu cầu năng lượng.