Vụ ngộ độc chì từ thức ăn rúng động Trung Quốc, 234 nạn nhân là trẻ em

Tháng 6 vừa qua, một vụ ngộ độc chì tập thể tại trường mẫu giáo tư thục Heshi Peixin, huyện Tây Hà, thành phố Thiên Thủy, tỉnh Cam Túc, Trung Quốc, đã làm rúng động dư luận cả nước. 

Theo China Daily, hơn 230 trẻ em, hầu hết trong độ tuổi từ 3 đến 6, bị nhiễm độc chì nghiêm trọng sau khi ăn các món ăn được chế biến từ bột màu công nghiệp chứa hàm lượng chì vượt ngưỡng an toàn hàng trăm nghìn lần.

Đến nay, chính quyền đã vào cuộc, các bệnh nhi đã được điều trị nhưng dư âm của sự việc vẫn còn sôi sục trên mạng xã hội xứ Trung. Vụ việc không chỉ phơi bày những lỗ hổng nghiêm trọng trong quản lý an toàn thực phẩm mà còn hé lộ những tình tiết gây sốc như thao túng xét nghiệm máu, che giấu sai phạm và sự thiếu trách nhiệm của các cơ quan chức năng.

Thảm kịch trong trường mầm non

Vụ ngộ độc chì được phát hiện vào cuối tháng 6 tại trường mẫu giáo Heshi Peixin, một cơ sở tư thục ở Thiên Thủy, tỉnh Cam Túc, với khoảng 251 học sinh.

Theo CCTV, từ đầu năm 2024, nhiều phụ huynh nhận thấy con em mình có các triệu chứng bất thường như buồn nôn, đau bụng, mệt mỏi, sút cân, răng đổi màu và hôi miệng. Ban đầu, những dấu hiệu này bị xem nhẹ, chỉ được cho là do các vấn đề sức khỏe thông thường.

Tuy nhiên, đến đầu tháng 7, khi một số phụ huynh đưa con đến kiểm tra tại các bệnh viện lớn ở Tây An, kết quả xét nghiệm máu cho thấy hơn 230 trẻ có nồng độ chì trong máu vượt ngưỡng an toàn. Một số trường hợp nghiêm trọng lên tới 528 µg/L, so với ngưỡng an toàn là 20 µg/L.

Sự việc ngay lập tức gây hoang mang trong cộng đồng phụ huynh. Nhiều gia đình vội vàng đưa con đi kiểm tra tại các cơ sở y tế bên ngoài Thiên Thủy, trong khi chính quyền địa phương phong tỏa nhà bếp của trường và thu giữ các mẫu thực phẩm để điều tra.

Những phát hiện gây sốc

Cuộc điều tra do chính quyền tỉnh Cam Túc phối hợp với Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) tỉnh thực hiện đã hé lộ những chi tiết gây sốc.

Theo báo cáo, nguyên nhân chính của vụ ngộ độc bắt nguồn từ hành vi vi phạm nghiêm trọng của bếp trưởng họ He. Người này đã mua bột màu công nghiệp (vàng, đỏ, xanh lá) vào năm 2024 và đầu năm 2025 với giá rẻ, chỉ khoảng 6 nhân dân tệ (0,8 USD) cho 100 gram.

Mặc dù bao bì ghi rõ “không dùng trong thực phẩm”, bột màu này vẫn được sử dụng để pha vào các món ăn như bánh chà là ba màu và xúc xích cuộn ngô, với tần suất 6 lần mỗi tháng. Những món ăn này được phục vụ không chỉ cho học sinh mà còn cho nhân viên nhà trường.

Báo cáo công bố ngày 20/7 cho thấy hàm lượng chì trong bột màu lên tới 209.890 mg/kg, cao gấp 400.000 lần ngưỡng an toàn (0,5 mg/kg). Các món ăn như bánh chà là chứa 1.052 mg/kg chì, còn xúc xích ngô có 1.340 mg/kg.

Hành vi trộn bột màu vào thực phẩm đã được camera an ninh ghi lại rõ ràng, trở thành bằng chứng không thể chối cãi.

Điều gây phẫn nộ hơn cả là kết quả xét nghiệm máu ban đầu tại Bệnh viện Nhân dân số 2 Thiên Thủy lại cho thấy nồng độ chì “bình thường”. Chỉ khi phụ huynh đưa con đến xét nghiệm tại các cơ sở ở Tây An, mức độ nghiêm trọng của vụ ngộ độc mới được phát hiện.

Theo báo cáo của Ủy ban Đảng tỉnh Cam Túc, các nhân viên y tế đã thao túng xét nghiệm máu bằng cách lắc ống máu, để mẫu ngoài môi trường hơn 3 tiếng, hoặc cố ý chỉnh sửa kết quả để hạ thấp nồng độ chì. Một số mẫu máu thậm chí bị phá hủy để che giấu sai phạm.

Ngoài ra, cuộc điều tra còn phát hiện các quan chức giáo dục địa phương đã nhận hối lộ từ nhà đầu tư họ Li để cấp phép cho trường Peixin, dù cơ sở này thiếu hồ sơ pháp lý cần thiết. Các đợt kiểm tra an toàn thực phẩm trước đó cũng được thực hiện qua loa, không phát hiện sai phạm trong nhiều tháng.

Dư luận dậy sóng, hàng chục người bị tạm giữ

Vụ việc đã gây ra một làn sóng phẫn nộ chưa từng có trên mạng xã hội Trung Quốc. Trên Weibo và Douyin, hàng nghìn bài đăng kêu gọi xử lý nghiêm khắc những người liên quan và minh bạch thông tin. Nhiều phụ huynh tổ chức biểu tình, yêu cầu bồi thường và điều trị miễn phí cho con em họ.

Trước áp lực dư luận, chính quyền tỉnh Cam Túc đã nhanh chóng hành động. Theo China Daily, lãnh đạo địa phương đã công khai xin lỗi, thiết lập đường dây nóng pháp lý để hỗ trợ các gia đình và cam kết chi trả toàn bộ chi phí điều trị.

Tám người, bao gồm hiệu trưởng họ Chu, nhà đầu tư họ Li và 6 nhân viên bếp, bị tạm giữ với cáo buộc “sản xuất thực phẩm độc hại”. Mười quan chức cấp cao, bao gồm giám đốc phòng giáo dục He Xu và phòng quản lý thị trường Zhang Haibin, bị đình chỉ công tác. Ngoài ra, 17 cá nhân khác đang bị điều tra kỷ luật.

Bệnh viện Nhân dân số 2 Thiên Thủy được chuyển giao cho Bệnh viện Nhân dân tỉnh Cam Túc quản lý với thiết bị xét nghiệm chì hiện đại được lắp đặt.

Quốc vụ viện Trung Quốc đã thành lập một ban chuyên gia trung ương để giám sát vụ việc và ban hành hướng dẫn mới về an toàn thực phẩm học đường. Trường Peixin tạm thời được chuyển giao cho một cơ sở mẫu giáo công lập để đảm bảo hoạt động giáo dục không bị gián đoạn.

Tính đến nay, 234 trẻ đã được điều trị và xuất viện, với nồng độ chì trung bình trong máu giảm 40,21%. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế cảnh báo rằng ngộ độc chì có thể để lại hậu quả lâu dài.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), không có mức phơi nhiễm chì nào là an toàn, đặc biệt với trẻ em. Trẻ bị nhiễm độc chì có nguy cơ tổn thương não, hệ thần kinh, giảm chỉ số IQ, rối loạn hành vi và chậm phát triển trong học tập. Một số trẻ tại Peixin có nồng độ chì vượt 450 µg/L, mức ngộ độc nặng, có thể dẫn đến suy thận và thiếu máu.