Vì sao 'vũ khí bí mật' của Đức khó làm thay đổi cục diện chiến sự Ukraine?

Cuối tuần trước, Ngoại trưởng Đức Johann Wadephul cho biết Kiev sẽ nhận được vũ khí bí mật có thể “gây ảnh hưởng” lên các mục tiêu trên lãnh thổ Nga, theo báo Zeit.

Hồi giữa tháng, Đức tuyên bố sẽ không chuyển giao tên lửa tầm xa Taurus cho Ukraine. Tuy nhiên, thay vào đó, Berlin sẽ tài trợ cho việc sản xuất hàng trăm hệ thống tầm xa tương tự có khả năng tấn công các mục tiêu trên lãnh thổ Nga.

Vũ khí đầu tiên trong chương trình mới dự kiến sẽ được bàn giao vào cuối tháng 7, trong khuôn khổ một sáng kiến quốc phòng mới được khởi động từ tháng 5. Dự kiến sản lượng sẽ đạt đến “ba chữ số”, theo lời Thiếu tướng Christian Freuding, người đứng đầu bộ phận hỗ trợ Ukraine thuộc Bộ Quốc phòng Đức.

Tên lửa Taurus chắc chắn sẽ bị loại khỏi danh sách, bởi Đức có kế hoạch duy trì hệ thống này trong biên chế cho tới ít nhất năm 2045. Thay vào đó, ông Wadephul phát biểu rằng: “Trang bị cho Ukraine những hệ thống vũ khí mới không còn là vấn đề tài chính, mà là vấn đề năng lực sản xuất. Đó là nút thắt  và chúng tôi đang giải quyết”.

Điều này cho thấy hệ thống vũ khí bí mật mà Đức dự định chuyển giao để hỗ trợ Ukraine tấn công Nga có thể là một vũ khí hoàn toàn mới. Hơn nữa, rất có thể nó đang trong giai đoạn đầu của quá trình sản xuất công nghiệp tại Đức.

Chính xác đó là hệ thống nào thì rất khó dự đoán. Tuy nhiên, Đức đã phát đi tín hiệu cho thấy: Bất kỳ vũ khí nào có khả năng “gây ảnh hưởng thực sự” lên Nga đều phải có khả năng mở rộng quy mô sản xuất, chi phí hợp lý và tận dụng được hạ tầng công nghiệp hiện có. 

Điều đó có nghĩa là những vũ khí đắt đỏ, phức tạp sẽ không còn hiệu quả, mà Đức sẽ ưu tiên vào vũ khí có giá thành rẻ, khả năng sản xuất hàng loạt nhanh chóng. Điều này phù hợp với bản chất của cuộc chiến ở Ukraine hiện tại là một cuộc chiến tiêu hao và bên nào có khả năng chống chịu và duy trì tấn công lâu hơn sẽ có ưu thế. 

Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu vũ khí bí mật mà Đức đề cập tới có giúp Ukraine thay đổi cục diện chiến sự hay không.

Xét về khả năng sản xuất vũ khí, ngành công nghiệp quốc phòng Nga vượt trội so với phương Tây về sản lượng.

Ngành công nghiệp quân sự Nga hiện có khả năng sản xuất tới 1.020 tên lửa đạn đạo mỗi năm, bao gồm các loại Iskander và Kinzhal. Trong khi đó, châu Âu được cho chỉ có năng lực đánh chặn bằng 1/3 số trên, nhà nghiên cứu Fabian Hoffmann nói với hãng truyền thông Đức Hartpunkt.

Sự mất cân đối này cho thấy ngành công nghiệp châu Âu đang bị Nga vượt mặt, trong khi Moscow tiếp tục tăng tốc sản xuất tên lửa.

Theo tình báo quân sự Ukraine, Nga đã tăng sản lượng tên lửa Iskander thêm 15-40% chỉ trong nửa đầu năm 2025. Trong khi đó, châu Âu không thể bắt kịp tốc độ này.

Việc trao cho Ukraine vũ khí nhắm vào các nhà máy, xưởng sản xuất và trung tâm hậu cần chế tạo tên lửa của Nga có thể là một phương án để làm giảm năng lực sản xuất của Moscow. Điều này có thể dẫn tới việc Nga giảm quy mô tấn công cũng như gây áp lực lên Moscow.

Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu những vũ khí mà phương Tây cấp cho Ukraine tấn công vào mục tiêu Nga có đủ sức ngăn chặn năng lực sản xuất của Moscow hay không? 

Trong thời gian qua, Ukraine không ít lần tấn công các nhà máy vũ khí, cơ sở hậu cần của Nga nhưng quy mô ngành công nghiệp quốc phòng của Moscow lớn áp đảo và có khả năng hồi phục cao. Cỗ máy chiến sự của Nga đã sẵn sàng cho cuộc chiến tiêu hao trong vài năm qua trong khi châu Âu tới nay mới bắt đầu quá trình nâng cao năng lực sản xuất.

Thêm vào đó, chưa rõ các vũ khí mà phương Tây cấp cho Ukraine có uy lực ra sao với những nhà máy được bảo vệ chặt chẽ của Nga. Ví dụ, trong thời gian qua, Ukraine từng tuyên bố tấn công nhà máy sản xuất UAV Shahed của Nga, nhưng trong những đoạn video gần đây mà Moscow công bố, cơ sở này như những pháo đài ngầm dưới lòng đất. Những vụ tấn công nhỏ lẻ bằng UAV hoặc những vũ khí có sức công phá không đủ lớn khó có thể tác động tới năng lực sản xuất của Nga trong dài hạn.