Đằng sau vụ xuồng tự sát Nga lần đầu tấn công, đánh chìm chiến hạm Ukraine

Các lực lượng Nga đã tập kích thành công tàu trinh sát Simferopol của Hải quân Ukraine bằng một xuồng không người lái (USV). Theo Newsweek, đây là lần đầu tiên USV Nga nhằm mục tiêu thành công vào chiến hạm Ukraine, dấu hiệu cho thấy Nga đang dần bắt kịp trong lĩnh vực này.

Con tàu của Ukraine đã bị tấn công vào ngày 28/8. Thông tin ban đầu được các nguồn tin Nga đưa ra và sau đó được Bộ chỉ huy quân sự Ukraine xác nhận. Ukraine cho hay, tàu bị hư hại và một thủy thủ thiệt mạng.

Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố rằng tàu Simferopol đã bị "phá hủy" và cho biết đòn tấn công được thực hiện bằng một USV.

Loại vũ khí mà Nga sử dụng dường như là Katran, một phương tiện mặt nước không người lái mà Moscow đã phát triển trong thời gian qua.

Dù Katran ban đầu không được thiết kế để tấn công cảm tử, chúng có thể đã được cải tiến để mang đầu đạn. Tuy nhiên, vấn đề lớn của Katran nằm ở hệ thống dẫn đường: Chúng sử dụng kênh radio, trong khi các USV của Ukraine dựa vào liên lạc vệ tinh. Điều này giới hạn phạm vi hoạt động của Katran chỉ khoảng 150-200km và khiến chúng dễ bị tác chiến điện tử chế áp.

Đòn tấn công nhằm vào tàu Simferopol diễn ra ở cửa sông Danube, cách bờ biển do Nga kiểm soát gần nhất khoảng 200km, đặt ra câu hỏi về cách thức Moscow phóng xuồng.

Một khả năng là USV được phóng và điều khiển từ các giàn khí đốt ngoài khơi mà Nga kiểm soát. Khả năng khác là tín hiệu điều khiển được tiếp sóng qua một UAV Orion bay gần đó.

Theo hình ảnh mà Nga công bố về vụ tấn công, Nga có thể đã sử dụng thiết bị liên lạc vệ tinh để điều khiển vụ tấn công.

Simferopol là tàu không quá lớn (dài 55m, rộng 10m, thiết kế đơn giản), nên một đầu đạn tương đối nhỏ cũng đủ gây hư hại nghiêm trọng.

Trong vài năm qua, USV của Ukraine đã phát huy hiệu quả, giúp Kiev đối phó với quốc gia sở hữu hải quân mạnh như Nga. 

Dù nhiều lần chạm trán, Nga vẫn chưa có giải pháp hiệu quả hoàn toàn trước USV của Ukraine. Thực tế thì hiện tại chưa quốc gia nào có biện pháp hiệu quả với dòng vũ khí này.

Tốc độ cao, phần thân thấp và chiến thuật bầy đàn của các USV đã tạo ra mối đe dọa mới mà học thuyết cũng như hệ thống hải quân hiện nay chưa sẵn sàng đối phó.

Để tăng cường năng lực, Nga đã phát triển hàng chục mẫu USV khác nhau, chủ yếu được điều khiển bằng tín hiệu vô tuyến, thiết bị liên lạc vệ tinh. 

Chuyên gia người Ukraine Serhii "Flash" Beskrestnov, chuyên sâu về thông tin liên lạc, tác chiến điện tử và hệ thống radar, cho biết, Trung tâm Hệ thống Không người lái Rubicon của Nga dường như đã bắt đầu triển khai các xuồng không người lái tấn công.

Để phòng thủ trước USV, bất cứ quân đội nào cũng cần các lớp bảo vệ kín kẽ: Rào chắn nổi ở cảng và cửa sông, tác chiến điện tử mạnh, và phòng không chống UAV trinh sát dẫn đường cho USV tấn công.

Ngoài ra, các UAV đối kháng, hoặc UAV FPV tầm xa cũng có thể được triển khai để đối phó với USV, nhưng việc này cũng gặp thách thức khi USV hoạt động trên khu vực rộng lớn.