Ai sẽ tiếp quản vị trí tổng thống Iran sau khi ông Raisi rời bỏ vị trí?

Phó tổng thống thứ nhất của Iran Mohammad Mokhber phát biểu trong cuộc họp ở Tehran, Iran năm 2023 (Ảnh: Getty).

Truyền thông Iran xác nhận Tổng thống Iran Ebrahim Raisi, 63 tuổi, và Ngoại trưởng Hossein Amir Abdollahian đã thiệt mạng sau vụ tai nạn máy bay trực thăng hôm 19/5.

Kênh truyền thông nhà nước Iran Press TV và các hãng thông tấn bán chính thức Tasnim và Mehr đưa tin tất cả những người trên máy bay đều thiệt mạng.

Reuters cũng dẫn lời một quan chức cấp cao Iran xác nhận Tổng thống Raisi đã thiệt mạng.

"Tổng thống Raisi, Ngoại trưởng và tất cả hành khách trên trực thăng đã thiệt mạng trong vụ tai nạn", quan chức này nói với Reuters.

Người đứng đầu Tổ chức Trăng lưỡi liềm đỏ Iran, Pir-Hossein Kolivand, cho biết không có dấu hiệu nào của sự sống đối với những người có mặt trên trực thăng, hãng tin nhà nước Iran IRIB đưa tin.

Hiến pháp Iran quy định trong trường hợp tổng thống qua đời, phó tổng thống thứ nhất sẽ đảm nận các quyền hạn và chức năng của tổng thống, với sự chấp thuận của lãnh tụ tối cao Iran.

Ngoài ra, hiến pháp Iran quy định 3 người đứng đầu các cơ quan hành pháp, lập pháp và tư pháp phải sắp xếp một cuộc bầu cử để chọn ra tân tổng thống trong vòng 50 ngày kể từ ngày phó tổng thống đảm nhận vai trò quyền tổng thống.

Theo đó, Phó Tổng thống thứ nhất Iran Mohammad Mokhber sẽ đảm nận vai trò này nếu Tổng thống Ebrahim Raisi qua đời và Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei chấp thuận. Các quan chức Iran trước đó cho biết ông Mokhber đã lên đường đến khu vực trực thăng chở Tổng thống Raisi bị rơi.

Tại Iran, lãnh tụ tối cao đóng vai trò là người cuối cùng ra quyết định về các vấn đề đối nội và đối ngoại ở nước Cộng hòa Hồi giáo, từ đó làm giảm bớt quyền lực của tổng thống.

Không giống người tiền nhiệm, cựu Tổng thống ôn hòa Hassan Rouhani, Tổng thống Raisi đã thúc đẩy liên minh chặt chẽ với Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei. Nhiều người Iran tin rằng ông Raisi đang được chuẩn bị để được nâng lên vị trí lãnh tụ tối cao.

Theo Guardian, thách thức trước mắt của bất kỳ nhà lãnh đạo mới nào tại Iran sẽ là kiểm soát không chỉ những bất đồng chính kiến trong nước mà còn cả những yêu cầu phe phái về việc phải có đường lối cứng rắn hơn với phương Tây và xích lại gần hơn với Nga và Trung Quốc.

Cố vấn An ninh Quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan hồi tháng 4 cho biết Mỹ đang lên kế hoạch áp đặt các lệnh trừng phạt mới nhắm vào Iran sau cuộc tấn công của Iran vào Israel. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen cũng tuyên bố Washington sẽ sử dụng các biện pháp trừng phạt "để tiếp tục làm gián đoạn hoạt động gây bất ổn của Iran".

Vào tối 13/4, Iran đã phóng hơn 300 tên lửa và máy bay không người lái trong cuộc tấn công chưa từng có vào lãnh thổ Israel. Iran tuyên bố đây là đòn đáp trả cuộc tấn công mà Tehran cáo buộc do Israel tiến hành nhằm vào lãnh sự quán Iran ở Syria hồi đầu tháng 4, khiến một số sĩ quan cấp cao của Iran thiệt mạng.