Thượng đỉnh Trung - Nhật - Hàn lần đầu sau 4 năm được tổ chức

(Từ trái sang phải) Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol và Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường tại hội nghị thượng đỉnh ở Seoul hôm 27/5 (Ảnh: Reuters).

Theo các nguồn tin, Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường hôm 26/5 đã nhất trí với Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol về việc khởi động đối thoại ngoại giao và an ninh, đồng thời nối lại các cuộc đàm phán thương mại tự do cũng như thảo luận về căng thẳng xung quanh vấn đề Đài Loan với Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida.

Và vào ngày 27/5, các nhà lãnh đạo ba nước này đã tổ chức hội nghị thượng đỉnh đầu tiên giữa 3 nước láng giềng châu Á sau hơn 4 năm bị gián đoạn vì căng thẳng.

Ba nhà lãnh đạo đã tham dự bữa tiệc, trong đó các dàn hợp xướng và ban nhạc đa văn hóa biểu diễn các bài hát truyền thống và hiện đại của các nước, trong khi thực đơn bao gồm đậu phụ, bánh bao và bột đậu - những món ăn đặc trưng ở cả ba nước.

Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản đang cố gắng giải quyết vấn đề về "mất niềm tin ngày càng tăng", trong bối cảnh cạnh tranh giữa Bắc Kinh và Washington leo thang cũng như những căng thẳng quanh vấn đề Đài Loan.

Các nhà ngoại giao và quan chức cho biết, không có nhiều kỳ vọng lớn vào hội nghị thượng đỉnh ba bên lần này nhưng dù sao việc các nhà lãnh đạo bắt tay nhau cũng sẽ giúp duy trì ít nhất một số hoạt động ngoại giao cấp cao sau nhiều năm quan hệ xấu đi rõ rệt.

Tại cuộc gặp, Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường ca ngợi điều mà ông gọi là "sự tái khởi động và khởi đầu mới" trong quan hệ với ba bên, đồng thời kêu gọi nối lại hợp tác toàn diện giữa các cường quốc kinh tế Đông Á.

Theo ông Lý Cường, điều này chỉ có thể diễn ra nếu tách chính trị khỏi các vấn đề kinh tế và thương mại. Ông cũng kêu gọi chấm dứt chủ nghĩa bảo hộ và tách rời các chuỗi cung ứng.

"Đối với Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản, quan hệ gần gũi giữa chúng ta sẽ không thay đổi, tinh thần hợp tác có được thông qua ứng phó với khủng hoảng sẽ không thay đổi, và sứ mệnh bảo vệ hòa bình và ổn định khu vực của chúng ta sẽ không thay đổi", ông Lý nói.

Theo Thủ tướng Lý Cường, Trung Quốc sẵn sàng tăng cường hợp tác trong lĩnh vực sản xuất cao cấp, năng lượng mới, trí tuệ nhân tạo, y sinh và các lĩnh vực khác.

Ông cho biết, Trung Quốc sẽ tiếp tục mở rộng khả năng tiếp cận thị trường, tăng cường bảo đảm cho đầu tư nước ngoài và hoan nghênh nhiều công ty Hàn Quốc hoạt động tại nước này. Trong một cuộc gặp riêng với Chủ tịch Samsung Jay Y Lee, Thủ tướng Lý Cường khuyến khích gã khổng lồ công nghệ Hàn Quốc này tiếp tục tăng cường đầu tư vào Trung Quốc.

Trong khi đó, Tổng thống Yoon nói rằng, Hàn Quốc và Trung Quốc nên hợp tác không chỉ để thúc đẩy lợi ích chung dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau mà còn về các vấn đề khu vực và toàn cầu để giải quyết các thách thức chung, trong đó ông trích dẫn về cuộc chiến Ukraine, xung đột Israel-Hamas và những bất ổn kinh tế toàn cầu.

Tổng thống Yoon cũng kêu gọi Trung Quốc đóng vai trò lớn hơn với tư cách là thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, đặc biệt là khi Triều Tiên tiếp tục phát triển tên lửa hạt nhân. 

Tại một cuộc gặp riêng với Thủ tướng Nhật Bản Kishida, Tổng thống Yoon ca ngợi những tiến bộ trong trao đổi ngoại giao, kinh tế và văn hóa với Nhật Bản và nhất trí tăng cường quan hệ vào năm tới khi hai nước kỷ niệm 60 năm bình thường hóa quan hệ.

Thủ tướng Kishida cũng gặp riêng người đồng cấp Lý Cường, nhấn mạnh tầm quan trọng của sự ổn định ở eo biển Đài Loan đối với Nhật Bản và cộng đồng quốc tế.

Đài truyền hình nhà nước Trung Quốc CCTV đưa tin, ông Lý Cường nói với người đồng cấp Kishida về việc hy vọng Nhật Bản sẽ "xử lý đúng đắn các vấn đề như Đài Loan".

Trả lời các phóng viên sau cuộc họp, Thủ tướng Kishida nói rằng ông đã đề nghị Bắc Kinh dỡ bỏ lệnh cấm nhập khẩu thủy sản của Nhật Bản, vốn được áp đặt sau khi Tokyo bắt đầu xả nước thải đã qua xử lý từ nhà máy hạt nhân Fukushima vào Thái Bình Dương.

Theo CCTV, Trung Quốc và Nhật Bản cũng đã nhất trí tổ chức vòng đối thoại kinh tế cấp cao song phương mới vào thời điểm thích hợp.

Ba nước láng giềng này đã nhất trí tổ chức hội nghị thượng đỉnh thường niên bắt đầu từ năm 2008, nhưng những căng thẳng song phương và đại dịch Covid-19 khiến kế hoạch này bị gián đoạn. Một hội nghị thượng đỉnh ba bên gần đây nhất diễn ra vào cuối năm 2019.

Theo các nguồn tin, cả ba nhà lãnh đạo sẽ thông qua tuyên bố chung về 6 lĩnh vực bao gồm kinh tế và thương mại, khoa học và công nghệ, trao đổi công dân, sức khỏe và dân số già hóa.