Lập trung tâm tài chính quốc tế chỉ có hiệu quả ít hoặc hiệu quả nhiều

Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm Tài chính quốc tế tại Việt Nam được các đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ trong phiên làm việc sáng 11/6.

Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh xây dựng trung tâm này là nhu cầu rất lớn, nếu không làm sẽ mất cơ hội. “Nhưng nếu làm mà không có cơ chế vượt trội, không thu hút được nhà đầu tư thì không thể cạnh tranh với các trung tâm tài chính của Thượng Hải, Singapore, Dubai”, Phó Thủ tướng nêu quan điểm.

Dự thảo nghị quyết nêu rõ Trung tâm Tài chính quốc tế ở Việt Nam sẽ hình thành theo mô hình “một trung tâm, hai điểm đến”, tức là có một trung tâm nhưng đặt tại TPHCM và Đà Nẵng.

Lãnh đạo Chính phủ khẳng định phát triển một trung tâm tài chính quốc tế tại 2 thành phố không xung đột, không làm suy yếu lẫn nhau, bởi có chung ban chỉ đạo và cơ quan điều hành. Các chuyên gia đánh giá đây là quyết định táo bạo, nhưng thực hiện được, theo lời Phó Thủ tướng.

Ông cho biết thêm, trung tâm tài chính quốc tế đặt tại TPHCM được định hướng phát triển sản phẩm, dịch vụ toàn diện còn ở Đà Nẵng sẽ tập trung phát triển tài chính xanh.

Trong khi đó, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh Chính phủ đã nhận diện rõ những rủi ro lớn khi xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế tại Việt Nam, đồng thời có giải pháp kiểm soát rủi ro.

Theo ông Thắng, mục đích lớn nhất của việc thành lập trung tâm tài chính quốc tế là huy động nguồn vốn từ quốc tế để phục vụ phát triển kinh tế trong nước, đáp ứng nhu cầu tăng trưởng rất cao của Việt Nam trong khi ngân sách hạn hẹp.

Tuy nhiên, ông đề cập hai rủi ro lớn phải đối mặt. Trước hết là rủi ro từ dòng vốn ngắn hạn.

“Nếu nguồn vốn ngoại tệ huy động từ trung tâm tài chính vào phát triển đất nước không quản lý chặt chẽ và các nhà đầu tư chuyển tiền vào rồi rút ra nhanh chóng thì rất nguy hiểm, có thể gây hỗn loạn thị trường, thậm chí xảy ra khủng hoảng tài chính như Thái Lan năm 2008”, ông Thắng phân tích.

Bên cạnh đó, ông cho biết có rủi ro sức ép về tỷ giá khi nhà đầu tư chuyển tiền đầu tư vào các dự án, nhưng Chính phủ đã lường trước và chuẩn bị rất kỹ để kiểm soát các rủi ro này.

Theo Bộ trưởng Tài chính, nếu kiểm soát tốt rủi ro, việc thành lập trung tâm tài chính chỉ có hai khả năng: hiệu quả ít hoặc hiệu quả nhiều.

Ngược lại, nếu chỉ huy động được một lượng vốn giới hạn, đó vẫn là thành công nhưng ở quy mô nhỏ hơn.

Chia sẻ quan điểm về nội dung này, đại biểu Trần Hoàng Ngân (TPHCM) băn khoăn khi quy định về thành lập các sàn, nền tảng giao dịch đang "thoáng tới mức lo ngại".

“Nếu trong trung tâm tài chính quốc tế mà mở ra tới 2-3 sàn giao dịch vàng, Bitcoin... chúng ta quản lý làm sao, giao dịch thế nào?”, ông Ngân nói và cho rằng nếu quy định để thành viên được tự lập sàn giao dịch thì “không ổn”.

Ông kiến nghị giao ban điều hành trung tâm tài chính quyết định việc lập sàn giao dịch, các thành viên tham gia với vai trò môi giới hoặc người tạo lập thị trường, tương tự cơ chế của các nước.

Trong khi đó, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TPHCM) nhấn mạnh cần thành lập trọng tài trung tâm tài chính quốc tế để xử lý tranh chấp phát sinh, bởi nếu hệ thống xử lý tranh chấp bất cập, nhà đầu tư sẽ chọn trọng tài nước ngoài thay vì trọng tài Việt Nam.

Ông Nghĩa góp ý sửa một số luật, như Luật Trọng tài thương mại, để đảm bảo tương thích trong hệ thống giải quyết tranh chấp giữa trọng tài, tòa án. Về lâu dài, Việt Nam sẽ hình thành tòa án chuyên biệt để xử lý tranh chấp tại trung tâm tài chính.