Các nước Trung Đông lên án Israel vì thiết lập vùng an ninh tại khu vực Syria

Binh sĩ Israel ở khu vực cao nguyên Golan hôm 9/12 (Ảnh: Reuters).

Động thái đưa quân vào lãnh thổ Syria của Israel đã bị các nước láng giềng Ai Cập, Jordan, Ả rập Xê út và Qatar chỉ trích. Các nước này cáo buộc Tel Aviv tận dụng việc phe đối lập lật đổ chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad để kiểm soát thêm lãnh thổ, động thái không tuân thủ luật pháp quốc tế.

Israel đã di chuyển quân đội vào vùng đệm phi quân sự ở núi Hermon gần cao nguyên Golan vào hôm 8/12, sau khi lực lượng đối lập ở Syria giành được Damascus và ông Assad di tản sang Nga.

Trong một tuyên bố, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết thỏa thuận năm 1974 của Israel với Syria về việc thành lập khu phi quân sự đã thực sự "sụp đổ" sau khi quân đội Syria rút khỏi vị trí của họ.

Hermon nằm trên biên giới giữa Syria, Li băng và Cao nguyên Golan, cao nguyên mà Israel đã giành được từ Syria trong cuộc chiến 6 ngày năm 1967, trước khi chính thức sáp nhập vào năm 1981, động thái không được cộng đồng quốc tế công nhận rộng rãi.

Quân đội và xe tăng Israel đã tiến vào vùng đệm và tuyên bố thành lập một "vùng an ninh" không có vũ khí chiến lược hạng nặng.

Khu vực cao nguyên Golan ở biên giới Israel, Syria (Ảnh: BBC).

Sau đó, Bộ Ngoại giao Qatar đã chỉ trích động thái của Israel, gọi đây là một diễn biến nguy hiểm và cáo buộc hành động này vi phạm chủ quyền và sự thống nhất của Syria, cũng như luật pháp quốc tế.

Bộ trưởng Ngoại giao Jordan Ayman Safadi đã đưa ra thông điệp tương tự, trong khi Bộ Ngoại giao Ai Cập cho rằng Israel đã tận dụng khoảng trống quyền lực ở Syria để giành thêm lãnh thổ của phía Damascus.

Mặt khác, Ả Rập Xê Út cáo buộc động thái của Israel gây ảnh hưởng tới cơ hội khôi phục sự ổn định, toàn vẹn lãnh thổ của Syria.

Qusay al-Dahhak, phái viên của Syria tại Liên Hợp Quốc, đã đề nghị tổ chức quốc tế này tác động để không cho phép Israel hưởng lợi từ quá trình chuyển giao quyền lực mà người Syria đang thực hiện ở nước này.

Trong bức thư gửi Hội đồng Bảo an, đặc phái viên Israel Danny Danon, cho biết rằng, vào ngày 7/12, "các nhóm vũ trang" không xác định đã tấn công lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc đồn trú tại vùng đệm giữa Israel và Syria. 

"Để ứng phó với mối đe dọa an ninh đang gia tăng và mối nguy hiểm, Israel đã thực hiện các biện pháp hạn chế và tạm thời để chống lại bất kỳ mối đe dọa nào đối với công dân của mình", ông Danon cho biết.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã ra lệnh cho quân đội đảm bảo rằng "không có lực lượng thù địch nào xâm nhập ngay cạnh biên giới Israel". Ông mô tả động thái của Israel là "tạm thời cho đến khi có được một sự sắp xếp phù hợp".

Đây là lần đầu tiên lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) di chuyển qua vùng đệm ở cao nguyên Golan sau 50 năm. Ngoài ra, máy bay chiến đấu của Israel đã tấn công các mục tiêu sâu hơn bên trong Syria, gồm căn cứ không quân Mezzeh ở Damascus và căn cứ không quân Khalkhala, cách thủ đô 50km về phía nam, cũng như các thành phố phía nam Dara'a và Suweidah.

Phía Israel cho biết, IDF tiến hành các cuộc không kích "trên khắp Syria" để phá hủy vũ khí và cơ sở hạ tầng của quân đội Syria, ngăn chúng "rơi vào tay lực lượng cực đoan".