Ukraine nêu lý do cân nhắc cử Bộ trưởng Quốc phòng làm Đại sứ Mỹ

Nhà lãnh đạo Ukraine đưa ra thông báo trên vào ngày 10/7 trong một cuộc họp báo tại Rome, Italy.

Ông Zelensky cũng xác nhận kế hoạch thay thế Đại sứ đương nhiệm tại Washington, bà Oksana Markarova, người giữ chức vụ này từ năm 2021.

Ông cho biết sẽ sớm quyết định người thay thế bà Markarova: “Chúng tôi cần một người (làm đại sứ tại Mỹ) đủ mạnh mẽ, và nắm rõ bối cảnh điều quan trọng nhất hiện nay, đó là tăng cường sức mạnh cho Ukraine, trước hết là về mặt vũ khí. Do đó, một trong những ý tưởng của tôi là người đó có thể là Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine”, ông Zelensky nói.

Tuyên bố của tổng thống được đưa ra vài ngày sau khi Bloomberg đưa tin rằng ông Umerov dường như nằm trong danh sách ứng viên cho vị trí đại sứ tại Mỹ do Kiev đề xuất, bên cạnh Thủ tướng Denys Shmyhal, Phó Thủ tướng Olha Stefanishyna và Bộ trưởng Năng lượng Herman Halushchenko.

Một nguồn tin thân cận với vấn đề nói với Kyiv Independent ngày 7/7 rằng khả năng bổ nhiệm đại sứ mới đã được thảo luận trong một cuộc điện đàm gần đây giữa Zelensky và Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Theo nguồn tin, phía Kiev đã chủ động nêu ra vấn đề, cho rằng sự thay đổi có thể “mang lại lợi ích cho cả hai bên”, đồng thời nhấn mạnh đang có nhiều “ứng viên mạnh” trong diện xem xét.

“Tôi rất biết ơn bà Oksana Markarova. Tôi chưa thể nói rõ bà ấy sẽ tiếp tục công việc gì, điều đó còn tùy thuộc nhiều vào chính bà ấy… Tôi mong muốn bà ấy sẽ tiếp tục làm việc tại Ukraine", ông nhấn mạnh.

Giữa lúc có nhiều đồn đoán về một cuộc cải tổ nội các, ông Zelensky không loại trừ khả năng thay đổi nhân sự chính phủ nếu ông Umerov được bổ nhiệm làm đại sứ Mỹ.

“Nếu tôi quyết định rằng Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov sẽ đại diện cho Ukraine tại Mỹ - cương vị đại sứ then chốt của chúng ta - thì điều đó sẽ kéo theo một cuộc cải tổ lớn trong chính phủ Ukraine”, Tổng thống nói.

Ông Umerov được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine vào tháng 9/2023. Trước đó, ông từng là nghị sĩ Quốc hội, đứng đầu Quỹ Tài sản Nhà nước và là thành viên phái đoàn Ukraine trong các cuộc đàm phán với Nga vào giai đoạn đầu của cuộc chiến.

Khi các cuộc đàm phán trực tiếp giữa Kiev và Moscow được nối lại vào năm 2025, ông Umerov là trưởng đoàn Ukraine trong hai vòng thương lượng.

Đầu năm nay, Bộ Quốc phòng Ukraine bị đưa vào diện giám sát chặt chẽ sau khi ông Umerov bị điều tra vì cáo buộc lạm dụng quyền lực.

Một số nghị sĩ cải cách và các nhà hoạt động đã chỉ trích ông vì cáo buộc ông tìm cách làm suy yếu tính độc lập của Cơ quan Mua sắm Quốc phòng (DPA), đơn vị được thành lập năm 2022 nhằm minh bạch hóa các hợp đồng quốc phòng và chống tham nhũng trong lĩnh vực này.

Theo tổ chức giám sát phi chính phủ Trung tâm Hành động Chống Tham nhũng (AntAC), đơn vị được Mỹ và EU tài trợ, cáo buộc xuất phát từ việc ông Umerov từ chối gia hạn hợp đồng cho bà Marina Bezrukova, giám đốc DPA, điều đã gây ra tranh cãi trong nội bộ Ukraine.